Hannah Arent filmi ve Sosyal Psikoloji

  

Hannah Arent filmi, Nazi komutanlarından birinin İsrail tarafından yargılanması sürecini ve bu süreci objektif bir şekilde incelemeye çalışan Hannah isimli profesörü konu almaktadır. Sosyal psikoloji kuramları gözüyle filmi inceleyecek olursak burada dikkatimizi çekecek ilk konu Nazi subayının kendisinin yalnızca kurallara uyduğunu söyleyerek kendini savunmasıdır. Bu durum bize Miligram’ın itaat deneyini hatırlatır. Deneye katılan kişiler şiddet taraftarı olmasalar da emir veren kişiye büyük oranda itaat etmişlerdir karşıdaki kişinin zarar gördüğünü düşünseler bile. Bu Nazi subayının durumunu da buna benzetebiliriz. Hitler gibi bir liderin otoritesi karşısında subayın belli bir amaca hizmet etme düşüncesiyle emirlere uyduğunu düşünebiliriz.

Diğer taraftan Nazi subayı hakkında Yahudiler,  ‘’o bir canavar, bu yüzden onu kafese koyucaklar’’ gibi ifadelerde bulunmaktaydılar. Bu durum kalıp yargılar çerçevesinde ele alınabilir. Yani Nazi subayı eşittir cani Yahudi düşmanı fikri kalıp yargı olarak insanlar tarafından benimsenmiştir.

Nazi subayının davranışını planlanmış davranış kuramı çerçevesinde değerlendirecek olursak; İnsanlar Nazi subayının Yahudileri trene bindirme görevini yerine getirme davranışını onun Yahudileri öldürmek niyetiyle yapılmış bir davranış olduğunu düşünmekteydiler.  Hannah ise subayın bu davranışının Yahudi düşmanlığı tutumu ile değil de kurallara uyması gerektiği ile ilgili görev anlayışı tutumuyla ilişkilendirerek niyetinin Yahudileri öldürmek değil yalnızca yasalara uymak olduğunu düşünmektedir. Hannah subayın davranışının tamamen düşüncesizce yapılmış bir davranış olduğunu savunuyor ancak bu durum ajzen’in planlanmış davranış kuramı ile uyum göstermez. Bu kurama göre yapılan davranışların belli nedene bağlandığını savunur. İnsanlar bir sonuca ulaşmak için düşünür karar verir ve kararı uygularlar. Ancak bahsi geçen nazi subayı bu davranışının sonuçları hakkında düşünmeden yalnızca kurallara uyma davranışı göstermiş olası sonuçları yeterince değerlendirmemiş ya da değerlendirmekten kaçınmıştır.